به گزارش خبرنگار مهر، در نشست تخصصی "بررسی وضعیت کنونی آموزش کلام" که در روز پنجشنبه 6 خرداد در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد، دکتر اعتصامی طی سخنانی به موضوع "جایگاه کلام اسلامی در برنامه های درسی" پرداخت.
وی تربیت دینی را محوری ترین موضوع در آموزش و پرورش ایران دانست و گفت: بر این اساس، آموزش کلام اسلامی از دو زاویه؛ یکی به عنوان اصول اعتقادی دین اسلام و دیگری به مثابه مبانی نظام تربیتی اسلام در برنامه های درسی باید مورد توجه قرار گیرد.
عضو سازمان تدوین کتب درسی، نظام درسی فعلی ایران را مبتنی بر مبانی نظری اسلام ندانست و آن را بیشتر بر پایه تجربیات شخصی ارزیابی کرد و افزود: ممکن است افراد به دلیل اینکه انسانهای مسلمان و متعهدی بودند از تجربیات شخصی خود به شکل پیش فرضهای نانوشته استفاده می کردند و چون مدون نبود خود به خود دچار التقاط و عدم همبستگی در فلسفه تعلیم و تربیت شده ایم.
وی آموزش کلام در مدارس و دانشگاهها را به عمومی و تخصصی تقسیم و آنها را با یکدیگر متفاوت خواند و گفت: در آموزش و پرورش به نحو تخصصی وارد بحث کلام نمی شویم بلکه این بحث به عنوان یک پازل از اجزاء تربیتی در کنار اخلاق، مسائل رفتاری، احکام و ... مطرح می شود.
دکتر اعتصامی تأکید کرد: آسیبی که بعد از تأسیس مدارس به نحو عمومی در کشور ما اتفاق افتاد این بود که با رویکرد نظام تخصصی به آموزش و پرورش وارد شدیم و به دلیل سنت مرسوم که در تاریخ آموزش و پرورش حاکم بوده کتابهای درسی ما شامل سه بخش اصول عقاید، اخلاق و احکام بوده که ما با سه رویکرد متفاوت آنها را آموزش داده ایم. مثلا در بحث اعتقادات کاملا استدلالی و فلسفی برخورد کرده ایم اما در بخش احکام صرفا به همان شکل تقلیدی بیان شده و کمتر فلسفه احکام مورد نظر بوده است.
وی یادآور شد: تربیت دینی در واقع شکوفایی استعدادهای فطری انسان است و این مختص درس دینی نیست بلکه مجموعه برنامه های آموزش و پرورش متکفل تربیت دینی باید باشد به همین جهت حتی درس فیزیک، شیمی و... نیز نقشهایی در این تربیت دارند.
ما نمی خواهیم دانش آموز در کلام به نحو تخصصی ورزیده شود بلکه می خواهیم راه و رسم زندگی را بیاموزد که در واقع به فعلیت رساندن استعدادهای فطری منظور ماست.
عضو سازمان تدوین کتب درسی، با تأکید بر رویکرد فطری به آموزش دین، افزود: اگر با رویکرد فطرت گرا وارد آموزش دین در مدارس شویم به طور طبیعی در روشهای ما تحول ایجاد خواهد شد در غیر این صورت تحول در روشها بدون تحول در رویکد منجر به ناسازگاری می شود.
دکتر اعتصامی به تشریح علت تحول روشهای آموزش الهیات در سنت مسیحیت معاصر پرداخت و گفت: دلیل این تحول در غرب این است که هدف تنها بیان عقلانی نیست بلکه هدف تأثیرگذاری قلبی و رفتاری است.
وی تفکر عقلانی را از اصول اساسی آموزش عقاید اسلامی خواند و با تأکید بر شناسایی استعدادهای فطری گفت: شهید مطهری مجموعه استعدادهای فطری را به چهارحوزه حقیقت جویی، خیر اخلاقی، زیبایی شناسی و پرستش تقسیم کردند و معتقد بودند که تربیت دینی زمانی محقق می شود که انسان در این چهار حوزه به تکامل برسد.
دکتر اعتصامی در پایان تأکید کرد: اگر ما بتوانیم یک نظام تربیتی دینی در آموزش دین تدوین کنیم که این چهار بعد همدیگر را تأیید، تکمیل و مساعدت نمایند آن اتفاق مطلوب خواهد افتاد یعنی همانطور که به نحو عقلانی خدا را به دانش آموز القا می کنیم که حوزه حقیقت جویی آن اشباع شود به همان نحو خدا را زیبا و خیراخلاقی می بیند در نتیجه به طور طبیعی به سمت پرستش رو می آورد.
نظر شما